Een “Safety Instrumented System” (SIS) voert een veiligheidsfunctie uit door gebruikmaking van instrumentatie in plaats van fysieke hardware. In deze context omvat instrumentatie onder andere sensors (inclusief transmitters), logic solver en actuators (zoals kleppen). De IEC 61508 referereert aan deze systemen middels de term “Electrical/Electronic/Programmable Electronic Systems” (E/E/PES) welke een functionele veiligheid functie uitvoeren.

Voorbeelden van “Safety Instrumented Systems” zijn:

Een SIS reduceeert het risico door de kans dat de gevaarlijke gebeurtenis onstaat te reduceren. Een SIS reduceert niet de impact van de gebeurtenis, indien deze toch optreedt. Grafisch kan dit als volgt weergegeven worden:

Neem het geval dat uit een HAZOP komt dat er een onacceptabel hoog risico is op een explosie ten gevolge van drukopbouw in een vat.  Het gebruik van overdrukventielen, dienend als een laatste redmiddel, welke de inhoud van het vat naar de fakkel afblazen, reduceert de waarschijnlijkheid (“Frequency”) op een explosie, maar niet de impact (“severity”) van de explosie indien deze ontstaat. De impact kan gereduceerd worden door de fabriek op een afgelegen plek te bouwen en de controlekamer ver weg van het vat te plaatsen. Tenslotte kan een SIS voorkomen dat er drukopbouw plaatsvindt in het vat door tijdig bijvoorbeeld de chemische reactie te stoppen of de instroom in het vat te beperken of juist de uitstroom uit het vat te bespoedigen. De gecombineerde effecten van deze drie veiligheidsvoorzieningen kunnen het risico van dit specifieke scenario beperken naar een tolerabel of zelfs acceptabel niveau.

Een SIS moet gezien worden in de context van een specifieke fabriek, met zijn specifieke gevaren en voorzorgsmaatregelen. Het gewenste SIL niveau van een veiligheidsfunctie kan daarom alleen bepaald worden door de proceseigenaar en niet door de leverancier van een SIS. Wij zijn bekend met de praktische implicaties hiervan en werkt dan ook graag mee aan HAZOP’s en soortgelijke excercities om de riciso’s van een proces te bepalen en zodoende tot het benodigde SIL-niveau te komen voor iedere veiligheidsfunctie.